วันอังคารที่ 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2568

Ludwig Angina

 สรุปสำหรับแพทย์: Ludwig Angina

🔍 คำนิยาม (Definition)

  • การติดเชื้อชนิด cellulitis ที่รุนแรงและแพร่กระจายเร็วบริเวณ ใต้คางสองข้าง ได้แก่ submandibular, sublingual, และ submental space

  • เกิดจากการติดเชื้อฟัน โดยเฉพาะ ฟันกรามล่างซี่ที่สองหรือสาม

  • ไม่มีต่อมน้ำเหลืองโต และมักไม่พบหนอง (abscess)

🧭 พยาธิกายวิภาค (Anatomic Considerations)

  • Submandibular space: ใต้กล้ามเนื้อ mylohyoid

  • Sublingual space: เหนือกล้ามเนื้อ mylohyoid

  • Submental space: ด้านหน้าล่างของ submandibular

  • ทั้งสาม space เชื่อมต่อกันและเอื้อต่อการแพร่กระจายของเชื้อ

📈 กลไกการแพร่กระจาย (Mechanism of Spread)

  • ส่วนใหญ่มีสาเหตุจาก ฟันกรามล่างซี่หลัง

  • เชื้อแพร่กระจายผ่านเนื้อเยื่อช่องปาก ไม่ใช่ระบบน้ำเหลือง → จึงพบการแพร่กระจาย สองข้าง

  • แพร่เข้าสู่ parapharyngeal → retropharyngeal → mediastinum ได้ทาง buccopharyngeal gap

🦠 เชื้อที่พบบ่อย (Microbiology)

  • Polymicrobial: เชื้อในช่องปาก เช่น

    • Viridans streptococci (Strep anginosus group)

    • Anaerobes: Peptostreptococcus, Fusobacterium, Prevotella, Porphyromonas, Actinomyces

    • เชื้อ Gram-negative rods และ Staphylococcus aureus (รวมถึง MRSA ในกลุ่มเสี่ยง)

🧑‍⚕️ อาการแสดง (Clinical Features)

  • อาการทั่วไป: ไข้ ปวดปาก กลืนลำบาก น้ำลายไหล เสียงเปลี่ยน (hot-potato voice)

  • อาการทางเดินหายใจ: หายใจลำบาก stridor cyanosis

  • ตรวจร่างกาย: คอบวมแข็ง ("woody" induration), บวมพื้นปาก → “double-tongue sign”, ไม่มีต่อมน้ำเหลืองโต



🧪 การวินิจฉัย (Diagnosis)

  • Clinical diagnosis เป็นหลัก

  • CT neck with contrast: ช่วยยืนยันและหาภาวะแทรกซ้อน (เช่น abscess)

  • Ultrasound: ใช้ประเมิน airway เร่งด่วน

  • MRI: แม่นยำกว่า CT แต่ช้ากว่าและใช้กรณีเฉพาะ

  • เลือดเพาะเชื้อ และพิจารณา aspiration หากมี fluid collection

🚨 การดูแลทางเดินหายใจ (Airway Management)

  • ระวังการ อุดกั้นทางเดินหายใจ

  • สังเกตอาการอย่างใกล้ชิด และเตรียมพร้อมสำหรับการ fiberoptic nasal intubation

  • ถ้า intubation ไม่ได้ → ทำ tracheostomy

  • เลี่ยง blind intubation

  • Steroid ไม่แนะนำเป็น routine แต่ใช้ในบางรายร่วมกับการผ่าตัดฉุกเฉิน

💊 การรักษาด้วยยาปฏิชีวนะ (Antibiotics)

📌 ผู้ป่วยภูมิคุ้มกันปกติ

  1. Ampicillin-sulbactam

  2. หรือ Ceftriaxone + Metronidazole

  3. แพ้ beta-lactam: Levofloxacin + Metronidazole หรือ Ertapenem

  4. พิจารณา Vancomycin / Linezolid หากมีปัจจัยเสี่ยง MRSA

📌 ผู้ป่วยภูมิคุ้มกันบกพร่อง

  1. Cefepime + Metronidazole, หรือ

  2. Meropenem, หรือ

  3. Piperacillin-tazobactam
    + Vancomycin หรือ Linezolid

ระยะเวลา: 2–3 สัปดาห์ หรือจนกว่าอาการดีขึ้นชัดเจน และไม่มีไข้/leukocytosis

🔪 การผ่าตัด (Surgery)

  • ไม่จำเป็นในระยะแรก ถ้าไม่มีหนอง

  • พิจารณาทำซ้ำ CT scan หากไม่ตอบสนองต่อยา

  • ถ้ามี abscess → ทำ needle aspiration หรือ I&D พร้อมการดูแลทางเดินหายใจ

  • ถอนฟัน ที่เป็นต้นเหตุร่วมด้วย

⚠️ ภาวะแทรกซ้อน (Complications)

  • Airway compromise

  • Mediastinitis (จากการแพร่ลง mediastinum)

  • อื่น ๆ: necrotizing cellulitis, pneumonia, ARDS, pleural empyema, pericarditis, vessel rupture, thrombosis

📉 พยากรณ์โรค (Prognosis)

  • อัตราการตายลดลง เหลือ 0–4% จากยุคก่อนยาปฏิชีวนะ (>50%)

  • หากมี โรคร่วม เช่น DM, cirrhosis, CKD → อัตราตายอาจสูงถึง 23%

ที่

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น

สมัครสมาชิก: ส่งความคิดเห็น (Atom)