Bronchiolitis
นิยาม
- Bronchiolitis
= clinical syndrome ของ respiratory distress ในเด็กอายุน้อยกว่า 2 ปี
- ลักษณะ: URI prodrome (rhinorrhea, congestion) → ตามด้วย lower
respiratory sign (wheezing, crackles, tachypnea, retraction)
- สาเหตุเกือบทั้งหมดจาก virus โดยเฉพาะ RSV
พยาธิกำเนิด (Pathogenesis)
- Virus
infect terminal bronchiolar epithelial cells → necrosis, ciliary
disruption, lymphocytic infiltration
- เกิด edema, mucus, sloughed epithelium → small airway obstruction,
atelectasis
- ต่างจาก asthma →
bronchoconstriction มีบทบาทน้อยกว่า
สาเหตุ (Etiology)
- Common:
RSV (most), Rhinovirus
- Others:
Parainfluenza (type 3 > 1,2), Human metapneumovirus, Influenza,
Adenovirus, Coronaviruses (รวม SARS-CoV-2), Human
bocavirus
- >
95% ตรวจพบ viral etiology, co-infection ~1/3
ระบาดวิทยา (Epidemiology)
- Peak:
เด็ก < 2 ปี, โดยเฉพาะ
2–6 เดือน
- Season:
Fall–Winter (ในเขตอบอุ่น), ตรงกับ RSV
season
- RSV
monoclonal (nirsevimab) →
อาจลด incidence ของ RSV
bronchiolitis
- COVID-19
era → ช่วง
2020–2021 ลดลง, หลังนั้น rebound
epidemic (RSV, rhino, hMPV)
ปัจจัยเสี่ยงต่อ severe disease
- Prematurity
< 36 wk, LBW
- Age
< 12 wk
- BPD,
chronic lung disease
- CHD
(hemodynamically significant)
- Neurologic
disease, immunodeficiency
- Airway
anomaly (laryngomalacia, TEF)
- Environmental:
passive smoking, crowded household, daycare, air pollution, altitude
>2500 m
อาการทางคลินิก (Clinical features)
- Prodrome:
rhinorrhea, cough 1–3 วัน
- ตามด้วย: tachypnea, retraction, wheezing, crackles, ↑WOB
- Fever มักไม่สูง (> 38.3°C พบได้น้อย)
- Hypoxemia
อาจเกิดเวลาไอ, ร้อง, นอนหลับ
- Peak
severity ~day 3–5 (course heterogeneous)
ภาวะแทรกซ้อน (Complications)
- Dehydration
→ fever, tachypnea, ↓oral intake
- Apnea
→ โดยเฉพาะ
< 2 เดือน หรือ preterm, พบ ~5%
admit cases
- Respiratory
failure → 5–10% ต้อง advanced support, 1–2% ต้อง intubation
- Secondary
bacterial infection uncommon (ยกเว้น OM),
pneumonia rare ยกเว้น PICU/intubated
- Aspiration
pneumonia → เสี่ยงช่วง tachypnea
- Rare:
pneumothorax, pneumomediastinum
การตรวจทางภาพวินิจฉัย
- CXR
ไม่จำเป็น ใน mild → อาจทำให้ overdiagnosis
pneumonia, ใช้ antibiotic เกินความจำเป็น
- ทำเมื่อ: atypical/severe, fail to improve, focal sign,
murmur, suspicion pneumonia
- ลักษณะ: hyperinflation, peribronchial thickening, patchy
atelectasis
- Segmental
consolidation → คิดถึง bacterial pneumonia
การวินิจฉัย (Diagnosis)
- Clinical
diagnosis: URI prodrome →
LRT sign (wheeze, crackle, distress) ในเด็ก <2 ปี
- Lab/Rx
ไม่จำเป็น routine
- Viral
testing: ทำเมื่อผลมีผลต่อ management (influenza,
SARS-CoV-2) หรือ infection control (cohort,
isolation)
การตรวจเพิ่มเติม
- CBC,
CRP, CXR: เฉพาะ atypical/severe หรือสงสัย
bacterial co-infection
- Blood
gas: ถ้า severe distress/ impending RF
- Viral
test: PCR/antigen, ใช้เลือก therapy (influenza,
COVID-19) หรือ infection control
การประเมินความรุนแรง (Severity
assessment)
- อิงจาก degree of respiratory distress (tachypnea,
retractions, nasal flaring, grunting, SpO2)
- ช่วยกำหนดแผนการรักษาและ admit criteria
Differential diagnosis
- Recurrent
viral-induced wheezing / asthma (atopy, family hx, recurrent episodes)
- Bacterial
pneumonia (high fever, consolidation)
- Pertussis
(cough, apnea, no wheeze, need micro test)
- Airway
anomaly (laryngomalacia, tracheomalacia, vascular ring)
- Foreign
body aspiration (sudden choking, focal wheeze, ↓air entry)
- Aspiration
pneumonia (GERD, dysphagia, cough with feed)
- CHD/heart
failure (feeding difficulty, poor weight gain, hepatomegaly, murmur)
|
✅ Key Summary
|
Pretreatment Evaluation
- ประเมินความรุนแรง จาก RR,
retraction/accessory muscle use, SpO2, apnea, HR, hydration,
mental status
- Mild
→ little/no distress,
normal activity, transient desat
- Moderate
→ tachypnea, mild–mod
distress, SpO2 < 90%
- Severe
→ persistent
tachypnea, severe distress (grunting, head bobbing), hypoxemia, apnea,
poor responsiveness
Severity score เช่น Respiratory
Severity Score (RSS)
- Mild
< 5, Moderate 5–8, Severe 9–12
Management by Severity
🟢 Mild (ส่วนใหญ่รักษาแบบผู้ป่วยนอก)
- Supportive
care + anticipatory guidance
- Nasal
suctioning (bulb, manual, battery-powered)
- Hydration:
monitor intake-output
- No
OTC cough/cold meds
- Antipyretics
(acetaminophen/ibuprofen) if needed
- No
bronchodilators, no glucocorticoids, no antibiotics (ยกเว้น
bacterial coinfection)
- Education:
อาการอาจแย่ขึ้น 2–3 วันแรกก่อนดีขึ้น,
ไออยู่นานได้ถึง 2–3 wk
- Red
flags → กลับมา รพ.: apnea, cyanosis, poor feeding, fever,
tachypnea, retractions, exhaustion
🟡 Moderate to Severe
Stabilization (ER / admit)
- Oxygen
if SpO2 < 90% (target > 90%)
- Respiratory
support
- Start:
NC O2 →
HFNC if persistent distress/hypoxemia →
NIV (CPAP/BPAP) →
intubation if failure
- Fluid:
small frequent PO feeds, NG/IV isotonic if poor intake or severe distress;
avoid overhydration (risk SIADH)
- Nasal
suctioning: intermittent; deep suctioning only if copious
secretion/airway obstruction
- Bronchodilator
trial (albuterol): only if severe distress + wheezing; continue if
response, stop if no benefit
- Steroids:
no role in first episode; consider if suspicion asthma/airway reactivity
- Antibiotics:
only if bacterial infection (OM, pneumonia)
- Nebulized
hypertonic saline: controversial, modest benefit in some studies; not
routine
- Chest
physiotherapy: not routine; reserved for intubated or
secretion-clearance problem
Monitoring & Infection Control
- In
hospital: HR, RR, SpO2, I/O
- Continuous
SpO2 if severe/apnea risk; intermittent in improving patients
- Infection
control: standard + contact (บางแห่ง droplet),
cohort/isolate to prevent nosocomial spread
Discharge Criteria
- Work
of breathing improved (RR < 60 if < 6 mo; < 55 if 6–11 mo; < 45
if > 12 mo)
- Stable
SpO2 > 90% in room air > 6–12 hr
- Adequate
PO intake / hydration
- Caregiver
capable of suctioning, observing, and managing at home
- Education
complete: worsening signs, expected course, vaccine advice
Outcome
- ส่วนใหญ่ self-limited →
ดีขึ้นใน 2–3 วันแรก, ไอหายภายใน 2–3 wk
- Complications:
apnea, respiratory failure (5–10% need advanced support), secondary
bacterial infection (rare)
- Mortality:
ต่ำมากในประเทศที่ทรัพยากรเพียงพอ (< 0.1%),
high-risk = preterm, CHD, immunodef
- Long-term:
เด็กที่เคย admit bronchiolitis (โดยเฉพาะ
RSV, rhinovirus) →
↑ risk recurrent
wheezing/asthma 3–4 เท่า
Prevention
- General:
hand hygiene, avoid smoke exposure, avoid sick contacts
- Vaccination/Immunoprophylaxis
- RSV:
maternal vaccination, infant monoclonal Ab (eg, nirsevimab)
- Influenza
vaccine > 6 mo
- COVID-19
vaccine > 6 mo
- No
role: inhaled steroids, azithromycin, montelukast for prevention of
recurrence
|
✅ Key Points
|
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น