วันพุธที่ 13 สิงหาคม พ.ศ. 2568

Peripheral Lymphadenopathy in adult

Peripheral Lymphadenopathy ในผู้ใหญ่

นิยามและการจำแนก

  • Localizedเกิดในเพียง 1 บริเวณ เช่น คอ รักแร้ ขาหนีบ
  • Generalizedมากกว่า 1 บริเวณ
  • ต่อมน้ำเหลืองปกติ < 1 ซม. และมักใหญ่กว่าในวัยรุ่น
  • พิจารณาตามตำแหน่งการระบายน้ำเหลืองเพื่อช่วยหาสาเหตุ

สาเหตุสำคัญตามตำแหน่ง

Localized

  • Cervical – H&N infection, EBV, CMV, toxoplasmosis, TB, lymphoma, H&N cancer
  • Preauricular – Conjunctivitis, anterior-temporal scalp, external ear canal, Parinaud oculoglandular syndrome (cat scratch)
  • Postauricular / Suboccipital – Rubella, parieto-temporal scalp infection
  • Supraclavicular – High malignancy risk
    • R: mediastinum/lung/esophagus cancer
    • L (“Virchow node”): GI, GU, lymphoma
  • Axillary –infection (arm, breast), cat scratch, sporotrichosis, breast cancer, metastasis, silicone breast implant
  • Epitrochlear – Always pathologic: infection (forearm, hand), lymphoma, syphilis, sarcoidosis, tularemia
  • Inguinal – normal palpable (occult chronic infection/trauma), infection (leg), STD, malignancy (skin, cervix, vulva, rectum, ovary, penis)

Generalized

  • ติดเชื้อ: acute HIV (axillary, cervical, occipital), miliary TB, EBV (posterior cervical, axillary, inguinal)
  • โรคภูมิ: SLE, Sjögren’s
  • มะเร็ง: Hodgkin, NHL, leukemia
  • อื่น ๆ: Sarcoidosis, drug reaction (phenytoin, serum sickness), rare diseases เช่น Castleman, Kikuchi, Kimura, Kawasaki, Amyloidosis, AITL, Inflammatory pseudotumor, PTGC, Rosai-Dorfman, IgG4-RD

การประเมินผู้ป่วย

ซักประวัติ

  • อาการเฉพาะที่ + systemic (fever = infection; TB “B” symptoms: fever, night sweats, weight loss)
  • ประวัติสัมผัสโรค/สัตว์/อาหารดิบ/เดินทาง/พฤติกรรมเสี่ยง
  • ยาที่ใช้
  • ระยะเวลาการเกิด

ตรวจร่างกาย

  • Locationชี้นำโรคเฉพาะที่ vs systemic
  • Size — > 1 ซม. ผิดปกติ; > 2.25 cm² เพิ่มโอกาสมะเร็ง
  • Consistency — Hard (metastatic CA), firm rubbery (lymphoma/CLL), soft (acute infection)
  • Fixationติดกัน (matted) หรือกับเนื้อเยื่อรอบข้าง
  • Tendernessบ่ง rapid enlargement (มักติดเชื้อ)
  • ตรวจต่อมน้ำเหลืองทุกกลุ่ม + ม้าม ตับ ผื่น

Lab / Imaging / Biopsy

  • CBCดู infection, cytopenia
  • อื่น ๆ ตาม risk — HIV, TB test, syphilis, ANA, heterophile test
  • Imaging — CXR, CT, US, MRI (ประเมินขนาด/โครงสร้าง, คัดแยกจากก้อนอื่น)
  • Biopsy
    • Open biopsyเหมาะสุดสำหรับ histology + architecture (เลือก node ที่ผิดปกติที่สุด; ลำดับ: supraclavicular > neck > axilla > groin) ต้องแจ้ง pathologist ล่วงหน้าก่อนทำ
    • Core needleใช้ได้หากสงสัย lymphoma และ node เข้าถึงยาก (ถ้าทำแล้วสงสัย lymphoma อาจต้อง open biopsy ต่อ)
    • FNAใช้ติดตาม recurrence มะเร็ง; sensitivity ต่ำใน lymphoma

แนวทางวินิจฉัยตามสถานการณ์

1 Nonmalignant cause likely

  • ตรวจตามสาเหตุที่สงสัย (เช่น adenopathy ใน URI)
  • ถ้าไม่มีอาการรุนแรง อาจไม่ต้องตรวจเพิ่ม ให้ติดตามหลังโรคหาย

2 Concern for malignancy

  • อายุ > 40, node แข็ง/โตเร็ว, supraclavicular, B symptoms
  • ส่งตรวจ imaging เฉพาะที่สงสัย + biopsy

3 Unexplained lymphadenopathies

  • Localized: CBC + lab เฉพาะ, observe 3–4 สัปดาห์ ถ้าไม่ดีขึ้น biopsy; ตัวอย่างการส่งตรวจ lab เฉพาะ
    • อายุน้อย+เจ็บคอ ตรวจ heterophile Ab, IgM for CMV/toxoplasmosis
    • B symptoms (TB) ตรวจ CBC, CXR, tuberculin skin test
    • อาชีพเสี่ยง เช่น gardener (sporotrichosis), hunter/hiker (tularemia), fisherman (M. marinum)
    • Alopecia + scalp draining node (syphilis)
  • Generalized: CBC, CXR, HIV ถ้ายังไม่พบสาเหตุ TB test, syphilis, ANA, heterophile test biopsy ถ้ายังไม่ชัดเจน

Key Points

  • Supraclavicular node ในผู้ใหญ่ high malignancy risk ต้องรีบตรวจ
  • Epitrochlear palpable ถือว่าผิดปกติ ต้องหาสาเหตุ
  • Observation 3–4 wk สำหรับ localized unexplained node ที่ไม่มี red flag เป็น safe approach ใน primary care
  • Prevalence มะเร็งใน primary care ต่ำ (~1.1%) แต่ referral center สูงกว่า (17–60%)

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น