Stopping nutrition and hydration at the end of life
🔹 คำนิยามสำคัญ
- Artificial
nutrition: การให้อาหารทางสาย (NG, PEG, PEG-J) หรือทางหลอดเลือด (IV, central line)
- Artificial
hydration: การให้น้ำหรือสารน้ำทาง IV,
subcutaneous (hypodermoclysis), หรือ rectal
(proctoclysis)
- Voluntary
stopping of eating and drinking (VSED): การหยุดกินและดื่มโดยสมัครใจเพื่อจบชีวิตด้วยเหตุผลด้านความทุกข์ทรมานในระยะท้าย
🔹 สถานการณ์ทางคลินิก
▪️ ภาวะขาดน้ำในผู้ป่วยระยะสุดท้าย
- มักเกิดจากลดการรับประทานร่วมกับผลข้างเคียงของยา (opioids ฯลฯ)
- อาการคลาสสิก เช่น กระหายน้ำ อ่อนเพลีย ปากแห้ง มักไม่ตอบสนองต่อ artificial
hydration
▪️ ภาวะขาดสารอาหาร
- เกิดจากปัจจัยหลายอย่าง เช่น มะเร็งที่มี systemic
inflammation, dysphagia, GI obstruction
- ในมะเร็ง terminal cachexia: การให้อาหารไม่ได้ช่วยยืดชีวิตหรือเพิ่ม
functional status อย่างมีนัยสำคัญ
🔹 ผลของการหยุดให้อาหารและน้ำ
- การหยุด intake ทั้งหมดมักนำไปสู่การเสียชีวิตภายใน
1-2 สัปดาห์
- การให้ artificial nutrition/hydration ไม่ช่วยยืดชีวิตหรือคุณภาพชีวิตอย่างมีนัยสำคัญในผู้ป่วยระยะท้าย
- อาการกระหายน้ำสามารถบรรเทาได้ด้วย mouth care (ice chips,
oral swabs, artificial saliva) มากกว่าการให้ IV
fluids
🔹 แนวทางเวชปฏิบัติ
1. ไม่แนะนำให้ใช้ artificial
nutrition/hydration เป็น routine
- ในผู้ป่วยที่มี life expectancy <2 สัปดาห์
หรือมี cachexia
- อาจมีข้อยกเว้น เช่น ALS, vegetative state, GI obstruction ที่ reversible
2. การตัดสินใจควรอยู่บนพื้นฐานของ shared
decision-making
- พิจารณา goals of care, cultural context, และความเชื่อของครอบครัว
- ชี้แจงว่า artificial nutrition/hydration เป็นการรักษา
ไม่ใช่ “การดูแลพื้นฐาน”
3. ประเด็นด้านกฎหมายและจริยธรรม
- ผู้ป่วยมีสิทธิ์ปฏิเสธหรือถอนการรักษา รวมถึง artificial
nutrition/hydration
- ไม่มีความแตกต่างทางจริยธรรมหรือกฎหมายระหว่าง “withholding” กับ “withdrawal”
- ควรมี advance directive หรือ durable
power of attorney ถ้าผู้ป่วยไม่มี capacity
🔹 Voluntary Stopping of
Eating and Drinking (VSED)
▪️ ข้อบ่งชี้
- ความทุกข์ที่ไม่สามารถบรรเทาได้
- ความต้องการควบคุมจุดจบของชีวิต
▪️ การดำเนินการ
- VSED ใช้เวลาประมาณ 7–21 วัน
- ควรมีการประเมิน capacity, เจตนา, ความเข้าใจผลลัพธ์
- ควรเตรียม caregiver, hospice, palliative care team และวางแผนล่วงหน้า
▪️ การดูแลช่วง VSED
- Early
phase: มีสติ ต้องการการสนับสนุน
- Middle
phase: อ่อนเพลีย สับสน นอนมาก
- Late
phase: หมดสติ อวัยวะล้มเหลว
- การบรรเทาอาการ (dry mouth, agitation, delirium) เป็นหัวใจสำคัญ
🔹 ปัญหาและภาวะแทรกซ้อนจาก
artificial hydration
- เพิ่มความเสี่ยง: pulmonary edema, delirium, pleural
effusion, peripheral edema
- อาจเพิ่มความไม่สบายตัวมากกว่าช่วยเหลือ
- ปริมาณที่ปลอดภัยมักไม่เกิน 1000 mL/day
🔹 สาระสำคัญสำหรับครอบครัว
- ควรให้ข้อมูลที่ถูกต้องเกี่ยวกับการเสียชีวิตตามธรรมชาติ
- ชี้แจงว่า artificial nutrition/hydration อาจไม่เป็นประโยชน์และอาจทำให้ทุกข์ทรมานมากขึ้น
- ควรเคารพมุมมองของครอบครัว หากไม่ขัดต่อเจตนารมณ์ของผู้ป่วย
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น