Indications for Aeromedical Transport
บทนี้กล่าวถึง ข้อบ่งชี้ (Indications)
และข้อห้าม (Contraindications) สำหรับการลำเลียงผู้ป่วยทางอากาศ
(aeromedical transport) ทั้งในสถานการณ์ฉุกเฉิน (primary),
การส่งต่อระหว่างโรงพยาบาล (secondary), และการส่งกลับประเทศ
(repatriation)
🛫 1. หลักเกณฑ์สำคัญที่ควรส่งผู้ป่วยทางอากาศ
ควรพิจารณา ส่งทางอากาศ เมื่อเข้าเงื่อนไขใดเงื่อนไขหนึ่งดังนี้:
|
เกณฑ์ |
อธิบาย |
|
❗ เวลาสำคัญ (Time-critical) |
การส่งทางพื้นใช้เวลานานเกินไป
และอาจทำให้ผลลัพธ์ทางคลินิกแย่ลง (e.g. STEMI, major trauma, stroke) |
|
🏥 ไม่มี
definitive care ในพื้นที่ |
โรงพยาบาลต้นทางไม่มีการผ่าตัด,
ICU, neurosurgery หรือ trauma care |
|
💉 ต้องการอุปกรณ์/บุคลากรพิเศษ |
เช่น ventilator
transport, ECMO, IABP, pediatric critical care ที่รถพยาบาลไม่มี |
|
🌍 ภูมิประเทศ/สภาพแวดล้อมไม่เอื้อ |
พื้นที่ทุรกันดาร,
ภูเขา, เกาะ, น้ำท่วม,
ถนนถูกตัดขาด |
|
🚨 ผู้ป่วยอาจแย่ลงระหว่างทาง |
Trauma ที่ unstable,
GI bleed, severe sepsis, cardiogenic shock |
🚫 2. ข้อห้าม (Contraindications) สำหรับการส่งทางอากาศ
|
กลุ่มผู้ป่วย |
เหตุผล |
|
☠ ผู้ป่วยใกล้เสียชีวิตที่รักษาไม่ได้ |
ไม่มีประโยชน์ทางการแพทย์,
เสี่ยงเสียชีวิตกลางอากาศ |
|
🧬 DNR / No
resuscitation order |
ต้องเคารพเจตนารมณ์ผู้ป่วย |
|
🫄 Active labor (เจ็บท้องคลอดพร้อมคลอด) |
Cabin เป็นสถานที่ไม่เหมาะสำหรับทำคลอดฉุกเฉิน |
|
🧠 ผู้ป่วยก้าวร้าว/จิตเวชควบคุมไม่ได้ |
เสี่ยงต่อ-flight
crew และ safety |
|
🔫 ผู้ต้องขังคุมเข้ม/พกอาวุธ |
มีความเสี่ยงต่อความปลอดภัยของเที่ยวบิน |
|
🩸 Cardiac arrest ที่ไม่ ROSC |
หากไม่มี pulse
→ ไม่ควรขนส่งทางอากาศ |
|
⚠ เกินศักยภาพทีม/อุปกรณ์ |
เช่น Massive
burns 90%, multiple organ failure ไม่มี ICU team ร่วม |
🧠 3. เกณฑ์ชัดเจนในผู้ป่วย
Trauma
เหมาะสำหรับ aeromedical transport เมื่อ:
|
Physiologic |
Anatomic |
Mechanism |
|
SBP < 90 mmHg |
Penetrating injury ที่
torso |
Ejection from vehicle |
|
GCS < 13 |
Flail chest |
Fall > 6 เมตร |
|
RR < 10 หรือ
> 29 |
Pelvic fracture |
High-speed MVC |
|
Need for airway intervention |
Amputation proximal |
Vehicle rollover |
🛟 4. กลุ่มอื่นที่ควร
Transport ทางอากาศ
|
กลุ่มโรค |
เหตุผล |
|
STEMI / NSTEMI / Cardiogenic
shock |
Time to PCI matters |
|
Stroke (Acute ischemic stroke) |
Door-to-needle / door-to-groin
time |
|
Sepsis with shock requiring
vasopressors |
ต้อง ICU /
central line / ventilator |
|
ARDS / Resp failure on
ventilator |
ต้องใช้ ventilator-compatible
system |
|
Neonate / Paeds critical |
ต้องทีม NICU
และ incubator |
|
Burn >20–30% TBSA |
ต้อง burn
center |
|
Spinal cord injury |
ต้อง spinal
precautions + neurosurgery |
📌 5. Key Summary
Aeromedical transport is indicated when:
- Time-sensitive
conditions + long ground transport
- Lack
of definitive care locally
- Need
for critical care equipment/personnel
- Geography/weather
prevents ground evacuation
- Contraindicated
in irreversible dying patients, uncontrolled violence, active labor, or
beyond equipment capability
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น