วิธีแยก methanol, ethylene glycol และ ethanol intoxication
🔎 ลักษณะสำคัญ:
Methanol, Ethylene glycol, Ethanol
|
ลักษณะ |
Methanol |
Ethylene glycol |
Ethanol |
|
แหล่งสัมผัส |
แอลกอฮอล์เถื่อน, น้ำยาล้างกระจก |
น้ำยาหม้อน้ำรถ (antifreeze), coolant |
เหล้า, เบียร์, ไวน์ |
|
Latent period ก่อนอาการ |
12-24 ชม. |
6-12 ชม. |
< 2 ชม. |
|
อาการเด่น |
ตาพร่ามัว, ตาบอด |
ปวดท้อง, ไตวายเฉียบพลัน |
อาการเมา, เดินเซ |
|
Metabolic acidosis |
High anion gap, lactate ไม่สูงมาก |
High anion gap, lactate ปกติ, hypocalcemia |
ปกติหรือ mild acidosis |
|
Osmolar gap |
สูง |
สูง |
สูง |
|
Urinalysis |
ปกติ |
Calcium oxalate crystal |
ปกติ |
|
ผลต่อไต |
ไม่เด่น |
ไตวายเฉียบพลันบ่อย |
ไม่เด่น |
|
อาการทางตา |
เด่น (optic neuropathy) |
ไม่เด่น |
ไม่เด่น |
สรุปแยกจาก “ประวัติสัมผัส
+ Latent period + อาการเด่น”
🩺 ถ้าสงสัยจริง
ควรตรวจอะไรเพิ่ม
- Serum osmolality →
คำนวณ osmolar gap (methanol, EG มักสูง >10
mOsm/kg)
- ABG, electrolytes →
ดู metabolic acidosis (methanol, EG anion gap มักสูง > 20)
- Urinalysis →
ดู crystal ลักษณะ calcium oxalate (ethylene
glycol)
- Serum calcium →
ตรวจ hypocalcemia (ethylene glycol)
- Serum lactate, ketone →
เพื่อตรวจหาสาเหตุอื่นของ wide AG metabolic acidosis
- ตรวจระดับ methanol
/ ethylene glycol (ถ้าห้อง lab ทำได้)
🔔 Key point เรื่องเวลาสำหรับ EG, methanol
- Early phase หรือช่วง latent period (< 6 ชม. สำหรับ EG,
<12 ชม. สำหรับ methanol) เริ่มด้วย osmolar
gap สูงแต่ anion gap อาจยังปกติ (เพราะยังไม่ metabolized)
- Late phase (> 6–12 ชม. สำหรับ EG, >12–24 ชม. สำหรับ methanol):
osmolar gap ลดลง, anion gap metabolic acidosis เด่นชัด
🕑 ปัจจัยที่มีผลต่อเวลา
metabolized
- ถ้ามี ethanol co-ingestion หรือได้รับ fomepizole ทำให้ทั้ง methanol และ EG จะถูก metabolized ช้าลงมาก เพราะ ethanol/fomepizole แข่งกับ substrate ในการจับ ADH → ทำให้ osmolar gap คงอยู่สูงนานขึ้น anion gap ยังไม่เพิ่ม
🔔 กรณีตัวอย่าง
- มีประวัติ ดื่มสุราที่น่าสงสัย
(เช่น แอลกอฮอล์เถื่อน,
น้ำยาล้างกระจก, industrial alcohol)
- ผู้ป่วยยังไม่มีอาการ
แต่ latent period
ยังไม่ครบเวลา
- สงสัยการ ingestion methanol + ethanol
⚖️ แนวทางปฏิบัติในทางคลินิก
- ควร admit และ monitor
- ถ้าไม่สามารถตรวจ lab ยืนยันได้ (ethanol,
serum osmolarity) พิจารณาให้ ethanol maintenance
infusion หรือ fomepizole ทันที
- Monitor acid-base (ABG) และ electrolyte ทุก 4–6 ชั่วโมง
เพื่อตรวจหา early sign ของ metabolic acidosis
- ประเมินอาการตลอดเวลา: headache, ตาพร่ามัว,
hyperventilation เป็นต้น
💉 Ethanol infusion regimen
(empirical treatment example):
Loading
dose:
- Ethanol 10% solution → 8 mL/kg (IV over 30–60 นาที)
Maintenance
infusion:
- 1–2 mL/kg/hr (สำหรับคนไม่ดื่มประจำ)
- เพิ่มเป็น 2–3 mL/kg/hr ถ้า
chronic alcoholics (เนื่องจาก clearance เร็วขึ้น)
เป้าหมาย:
Serum ethanol ประมาณ 100–150 mg/dL เพื่อ suppress ADH
activity
✅
Fomepizole regimen:
- Loading: 15 mg/kg IV over
30 นาที
- Maintenance: 10 mg/kg IV q 12 h × 4 dose → แล้วเพิ่มเป็น 15
mg/kg q 12 h ต่อ (autoinducer metabolism)
- ถ้า dialysis → q4h ระหว่าง dialysis
✅
ระวัง:
- ไม่ต้องให้ ethanol ร่วม
- Monitor acid-base, renal
function
- Adjust dosing ถ้า
dialyzed
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น