วันอังคารที่ 28 ตุลาคม พ.ศ. 2568

Approach to dermatitis

Eczematous Dermatitis


นิยามและภาพรวม

  • Dermatitis หรือ Eczema คือการอักเสบของผิวหนังชั้น epidermis และ superficial dermis ซึ่งมักมีอาการ erythema, scaling, vesiculation, หรือ oozing
  • ใช้คำว่า “eczema” เพื่อหมายถึง atopic dermatitis ในหลายบริบท
  • ผื่นในกลุ่มนี้มี pattern ทางพยาธิวิทยาแบบ spongiosis (intercellular edema)

ชนิดของ Eczematous Dermatitis ที่พบบ่อย

1. Seborrheic Dermatitis

  • บริเวณที่พบบ่อย: scalp, nasolabial folds, eyebrows, retroauricular, chest
  • ลักษณะ: erythematous patch + greasy scale
  • สัมพันธ์กับ: Parkinson disease, HIV (ผื่นรุนแรงและ atypical)
  • ในทารก: เรียกว่า cradle cap

2. Atopic Dermatitis

  • ลักษณะเด่น: pruritus, xerosis, chronic relapsing course
  • Distribution เปลี่ยนตามอายุ:
    • Infant: extensor surfaces, face, scalp
    • Children: flexural areas (antecubital, popliteal fossae)
    • Adults: lichenified plaques, hand/eyelid dermatitis
  • Stigmata ร่วม: keratosis pilaris, palmar hyperlinearity, Dennie-Morgan folds
  • Comorbidity: asthma, allergic rhinitis, food allergy

3. Contact Dermatitis

🔹 Allergic Contact Dermatitis (ACD)

  • Mechanism: Type IV hypersensitivity
  • ตัวกระตุ้น: nickel, fragrance, preservatives, topical antibiotics, urushiol (poison ivy)
  • ลักษณะ: well-demarcated pruritic eczematous plaque, localized at contact site

🔹 Irritant Contact Dermatitis (ICD)

  • พบบ่อยสุด (80%)
  • ตัวกระตุ้น: น้ำ, สบู่,สารเคมี, friction, wet work
  • Distribution: มือเป็นหลัก, web spaces

4. Juvenile Plantar Dermatosis

  • พบในเด็ก 3–14 ปี
  • ลักษณะ: plantar erythema, shiny skin, fissure; toe webs sparing
  • เกี่ยวข้องกับ atopy

5. Stasis Dermatitis

  • เกิดจาก chronic venous insufficiency
  • ลักษณะ: erythematous scaling patch + edema ที่ขาท่อนล่าง
  • ผื่นเรื้อรัง: hyperpigmentation, lipodermatosclerosis (“inverted champagne bottle”)
  • ACD ร่วม: จาก topical agents/wound dressing

6. Asteatotic Eczema

  • มักพบในผู้สูงอายุ มีผิวแห้ง
  • ลักษณะ: superficial fissuring “dried river bed appearance”
  • กระตุ้นได้จาก: weather หนาว/อากาศแห้ง,น้ำร้อน,สบู่แรง

7. Dyshidrotic Eczema (Pompholyx)

  • ลักษณะ: vesicle ที่ lateral fingers, palms, soles
  • อาการเด่น: pruritus, recurrent flare
  • ระยะโรค: vesicle bullae desquamation

8. Nummular Eczema

  • ลักษณะเฉพาะ: coin-shaped erythematous plaques, pruritic
  • ตำแหน่ง: extremities > trunk
  • Course: chronic relapsing

🌡 Key Clinical Pearls

Type

Hallmark

Common Location

Notable Associations

Seborrheic

Greasy scale

Scalp, face

Parkinson, HIV

Atopic

Pruritus + Xerosis

Flexural (children), hands/face (adults)

Atopy triad

ACD

Delayed hypersensitivity

Contact area

Patch testing diagnostic

ICD

Direct chemical injury

Hands

Occupation related

Stasis

Venous insufficiency

Lower legs

May complicate with ACD

Asteatotic

Dry, cracked skin

Legs

Elderly, winter

Dyshidrotic

Deep vesicles

Palms, soles

Recurrent

Nummular

Coin plaque

Extremities

Middle-aged adults


🩺 ข้อควรระวังทางคลินิก

  • ผื่นที่ atypical หรือรุนแรง: ให้คำนึงถึง HIV หรือ immunosuppression
  • Chronic stasis dermatitis ที่ไม่ดีขึ้น: สงสัย ACD ซ้ำเติม
  • Atopic dermatitis ในผู้ใหญ่ที่ localized/รุนแรง: พิจารณา malignancy หรือ cutaneous T cell lymphoma ใน differential diagnosis
  • Dyshidrotic vesicle ต้องแยกจาก tinea manuum/pedis โดย KOH

 

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น