DR.note book: Urinary Tract Infection (UTI) in pregnancy

Urinary Tract Infection (UTI) ในหญิงตั้งครรภ์

1. ความสำคัญ

UTI เป็นภาวะที่พบบ่อยในหญิงตั้งครรภ์ ทั้ง asymptomatic bacteriuria, acute cystitis, และ acute pyelonephritis
หากไม่รักษาอาจนำไปสู่ pyelonephritis, preterm birth, low birth weight, sepsis, ARDS ได้

2. Epidemiology & Risk Factors

ปัจจัยเสี่ยง: ประวัติ UTI, diabetes mellitus, sickle cell trait, nulliparity, age <20 ปี, socioeconomic ต่ำ, late antenatal care

3. Pathogenesis & Microbiology

การตั้งครรภ์ทำให้เกิด ureteral dilatation & smooth muscle relaxation → urinary stasis
E. coli พบ >70%
อื่น ๆ: GBS, Klebsiella, Proteus, Enterobacter
ESBL-producing bacteria เพิ่มขึ้น

4. Asymptomatic Bacteriuria (ASB)

ต้องคัดกรองทุกราย ใน early pregnancy ด้วย urine culture (12–16 สัปดาห์)
เกณฑ์วินิจฉัย: ≥10⁵ CFU/mL จาก voided urine (1 ตัวอย่างก็สามารถเริ่มรักษาได้)
เหตุผลในการรักษา: ลด risk pyelonephritis 70–80%, ลด preterm birth & low birth weight

การรักษา (5–7 วัน):

Antibiotic	หมายเหตุ
Nitrofurantoin	หลีกเลี่ยงใน term / G6PD / suspected pyelo
Amoxicillin-clavulanate	ใช้ได้ แต่ resist E. coli สูงขึ้น
Cephalexin / cefpodoxime	ปลอดภัย
Fosfomycin	single-dose 3g ได้ แต่ใช้เฉพาะ organism sensitive

5. Acute Cystitis

อาการ: dysuria, frequency, urgency, hematuria, ไม่มีไข้/ flank pain

การวินิจฉัย: UA + urine culture (≥10³ CFU/mL ในผู้มีอาการ)

ยาที่แนะนำ (5–7 วัน):

6. Acute Pyelonephritis

อาการ: fever >38°C, flank pain, CVA tenderness, nausea/vomiting, pyuria

Complications: anemia, bacteremia, sepsis, ARDS, renal dysfunction

การดูแล:

ควร Admit → IV antibiotics จน afebrile 24–48 ชม.
Empiric IV antibiotics:
| ยา | Dose (ตัวอย่าง) |
|----|-------------------|
| Ceftriaxone | 1–2 g IV q24h |
| Ampicillin + Gentamicin | alternative |
| Piperacillin-tazobactam | ถ้า severe / ESBL risk |
| Meropenem | reserve สำหรับ MDR |
หลังดีขึ้น switch → oral (amoxicillin-clavulanate / cefpodoxime / TMP-SMX ให้ครบ 10–14 วัน)
ถ้าไข้คงอยู่ >48 ชม. → ควรทำ renal ultrasound

7. Prevention & Recurrent UTI

สถานการณ์	การป้องกัน
หญิงตั้งครรภ์ที่มี pyelonephritis แล้ว	Nitrofurantoin 100 mg HS หรือ Cephalexin 250–500 mg HS จนคลอด
Recurrent cystitis ≥2 ครั้ง	prophylaxis เช่นเดียวกัน
Post-coital prophylaxis	Cephalexin 250 mg หรือ Nitrofurantoin 50 mg

8. Antibiotic Safety ใน Pregnancy

ยา	ความปลอดภัย
Nitrofurantoin	ปลอดภัย, หลีกเลี่ยง term / G6PD
TMP-SMX	หลีกเลี่ยง 1st trimester และ near-term
Beta-lactams	ปลอดภัย
Fosfomycin	ปลอดภัย
Fluoroquinolones	หลีกเลี่ยง (cartilage toxicity)

✅ สรุป Key Points สำหรับแพทย์

DR.note book