วันเสาร์ที่ 30 สิงหาคม พ.ศ. 2568

Cytomegalovirus (CMV)

Cytomegalovirus (CMV) ในผู้ใหญ่ภูมิคุ้มกันปกติ

Key points

  • ธรรมชาติของเชื้อ: human herpesvirus 5 → latency ใน myeloid lineage (monocytes/dendritic cells/megakaryocytes) และ reactivation/reinfection เกิดได้ตลอดชีวิต
  • ขึ้นกับ host: ภูมิคุ้มกันปกติส่วนใหญ่ ไม่มีอาการ หรือเป็น CMV mononucleosis; อวัยวะเฉพาะรุนแรงพบได้แต่ หายาก
  • การตั้งครรภ์: primary infection อาจทำให้ congenital CMV (ดูแนวทางเฉพาะการตั้งครรภ์)

ระบาดวิทยา & การถ่ายทอด

  • Seroprevalence 40–100% (สูงในประเทศรายได้น้อย/อายุเพิ่มขึ้น)
  • การแพร่เชื้อ: สารคัดหลั่งหลายชนิด (น้ำลาย ปัสสาวะ น้ำอสุจิ เลือด น้ำนม)
    • เพศสัมพันธ์ / contact ใกล้ชิด (เด็กเล็ก/ศูนย์เด็กเล็ก) / เลือด/อวัยวะ / perinatal
  • เชื้ออยู่บนพื้นผิวชื้น 1-6 ชั่วโมง → ย้ำ hand hygiene โดยเฉพาะหญิงตั้งครรภ์/ผู้เลี้ยงเด็กเล็ก

ภูมิคุ้มกันวิทยา (สั้น ๆ ที่ใช้การได้)

  • CMV-specific T cells (CD4+/CD8+) มี ความถี่สูง ในผู้ติดเชื้อเดิม → ควบคุมโรคได้แต่ไม่กำจัดเชื้อ
  • IgG titers ไม่ทำนาย reactivation ในคนทั่วไป

CMV mononucleosis (heterophile-negative mono)

  • อาการเด่น: ไข้ยืดเยื้อ อ่อนเพลีย (“typhoidal”) มากกว่าต่อมน้ำเหลือง/ทอนซิลโตแบบ EBV
  • Lab: absolute lymphocytosis (> 50% mononuclear) + atypical lymphocytes (> 10%) (อาจปรากฏช้า), transaminitis มักเล็กน้อย
  • ผื่นหลังรับ ampicillin/amoxicillin พบได้ (คล้าย EBV)
  • เทียบ EBV: CMV มี cervical LAD/exudative pharyngitis น้อยกว่า; splenomegaly พบน้อยกว่า; ผู้ป่วย อายุมากกว่า โดยเฉลี่ย

การวินิจฉัย (practical)

1.       exclude EBV: heterophile (Monospot) / EBV serology

2.       CMV serology: CMV IgM หรือ IgG 4-fold rise (paired sera > 2 สัปดาห์)

o   ใช้ IgG avidity ช่วยแยก primary vs past

3.       CMV PCR (blood/urine): มีประโยชน์เมื่อ serology ไม่ชัด หรือใน โรคอวัยวะเฉพาะ

4.       คิดถึง diff dx: acute HIV, toxo, HHV-6, adenovirus, drug fever ฯลฯ

Organ-specific disease (พบไม่บ่อยแต่สำคัญ)

  • GI: colitis (อายุสูง/โรคร่วม/IBD), อาการ ถ่ายเป็นเลือด ปวดท้อง ไข้; endoscopy มักเป็น discrete ulcers → biopsy หา inclusions/CMV IHC/PCR
  • ตับ: transaminitis ชนิด subclinical; rare: granulomatous hepatitis, splanchnic/portal vein thrombosis
  • ระบบประสาท: encephalitis (rare), GBS (~0.6–2.2/1,000 primary CMV; มักมี anti-GM2), myelitis/cranial neuropathies
  • ตา: hypertensive anterior uveitis/retinitis ในคนปกติมีรายงานมากขึ้นเมื่อใช้ PCR aqueous/vitreous
  • หัวใจ/หลอดเลือด: myocarditis/pericarditis รายงานกระจัดกระจาย; venous thrombosis หลายตำแหน่ง (รวม splanchnic)
  • ปอด: CMV pneumonia ในคนปกติพบ น้อยมาก (วินิจฉัยยาก ต้องมีหลักฐานเชิงโมเลกุล+ตอบสนองต่อยา)

ผู้ป่วยหนัก (ICU) ภูมิคุ้มกันปกติ

  • CMV reactivation พบได้ ~15–33% ขณะวิกฤต → เชื่อมโยงกับ outcome แย่ในหลายงานสังเกต แต่ การให้ prophylaxis/ pre-emptive ganciclovir ยังไม่แสดงประโยชน์ด้าน clinical outcomes ชัดเจน
  • ปัจจัยเสี่ยง: transfusion มาก, CRP สูง, sepsis, ภาวะโภชนาการต่ำ

การรักษา (หลัก)

  • ส่วนใหญ่ไม่ต้องต้านไวรัส: CMV mono มัก self-limited (วัน–สัปดาห์) → พักผ่อน/ยาตามอาการ; หลีกเลี่ยง ampicillin-class หากไม่จำเป็น
  • พิจารณาต้านไวรัสรายคัดเลือก (case-by-case กับผู้เชี่ยวชาญ):
    • โรครุนแรง/อวัยวะเฉพาะ (เช่น colitis รุนแรง, encephalitis, sight-threatening uveitis/retinitis, myocarditis มี hemodynamic compromise ฯลฯ)
    • ยามาตรฐาน:
      • Ganciclovir IV 5 mg/kg q12h (CrCl-adjust) → พิจารณา step-down เป็น Valganciclovir PO 900 mg bid (loading phase) แล้ว 900 mg qd (maintenance) เมื่อคุมอาการ/กินยาได้
      • ทางเลือก: Foscarnet/Cidofovir หากดื้อ/ทนไม่ได้
    • ระยะเวลา: ไม่ตายตัวใน host ปกติ—มัก 14–21 วันหรือจน อาการทางคลินิกดีขึ้นชัด + วัดผลตามอวัยวะ
    • ติดตามพิษยา: neutropenia, thrombocytopenia, nephrotoxicity (โดยเฉพาะ foscarnet/cidofovir)
  • การตั้งครรภ์: primary CMV early pregnancy—มีข้อมูล valacyclovir ลดการติดเชื้อทารก (ดูแนวทางเฉพาะสูติฯ)

Order set เสนอแนะ (ผู้ป่วยผู้ใหญ่สงสัย CMV symptomatic)

Initial labs

  • CBC + diff (หา lymphocytosis/atypical), AST/ALT/ALP/Tbili, creatinine/eGFR, CRP
  • ถ้ากลุ่ม mono-like: heterophile Ab, EBV VCA IgM/IgG, CMV IgM/IgG (+IgG avidity ถ้าเป็นไปได้), HIV Ag/Ab (acute HIV)
  • ถ้าสงสัยอวัยวะเฉพาะ: เพิ่ม CMV PCR (plasma);
    • GI: ส่ง colonoscopy/EGD + biopsy (H&E + IHC CMV ± tissue PCR)
    • Neuro: MRI brain/spine, LP (cell, protein, glucose, CSF CMV PCR ± metagenomic), exclude HSV (เริ่ม acyclovir ไว้ก่อนจนตัดได้)
    • Ophthalmology: slit-lamp; aqueous/vitreous PCR หากสงสัย
    • Cardiac: troponin, ECG, echo หากสงสัย myocarditis
  • โครงสร้างความเสี่ยงลิ่มเลือด: พิจารณา DVT/portal vein imaging หากมีอาการชี้นำ

การดูแล

  • Supportive: ยาลดไข้/น้ำเกลือ/โภชนาการ/พักผ่อน
  • หลีกเลี่ยง กีฬา contact หากม้ามโต (แม้ CMV พบน้อยกว่า EBV)
  • ถ้ารุนแรง/อวัยวะเฉพาะ → consult ID/GI/Neuro/Ophth/Cardiology, พิจารณา ganciclovir/valganciclovir
  • เฝ้าระวัง/จัดการ ภาวะแทรกซ้อนลิ่มเลือด ตามข้อบ่งชี้

Counseling & ป้องกัน

  • ล้างมือ หลังสัมผัสปัสสาวะ/น้ำลายเด็กเล็ก, หลีกเลี่ยงร่วมใช้ช้อน/แก้ว/จูบกับเด็กเล็ก
  • คุมกำเนิด/เพศสัมพันธ์ปลอดภัย ระยะอาการเฉียบพลัน
  • หญิงตั้งครรภ์: เน้น behavioral risk reduction; ส่งต่อฝากครรภ์ความเสี่ยงสูงเมื่อสงสัย primary CMV

 

สรุปจำง่าย

  • ผู้ใหญ่ภูมิคุ้มกันปกติ: ส่วนใหญ่ไม่ต้องยา; รักษาตามอาการ
  • วินิจฉัย heterophile-negative mono ด้วย CMV IgM/IgG (± avidity) หรือ PCR
  • หากมี organ-specific severe disease → พิจารณา ganciclovir/valganciclovir และติดตามพิษยาอย่างใกล้ชิด
  • ICU reactivation พบได้ แต่ prophylaxis/ pre-emptive ยัง ไม่พิสูจน์ประโยชน์ทางคลินิก

 

Congenital CMV (cCMV)

ภาพรวมเร็ว

  • พบบ่อยทั่วโลก (ประเทศพัฒนาแล้ว ~0.6% ของทารก) → สาเหตุ SNHL ที่ไม่ใช่พันธุกรรมอันดับหนึ่ง
  • การติดเชื้อทารกในครรภ์จากมารดา: primary infection เสี่ยงถ่ายทอด ~32% vs recurrent ~1.4%; ติดเชื้อไตรมาสแรกมักรุนแรงกว่า
  • จัดกลุ่มทารก:

1.       Symptomatic (CDC เรียก cCMV disease)

2.       Primary neurophenotype (เด่น CNS; อาจดู “ปกติ” แรกคลอด)

3.       Asymptomatic (เสี่ยง SNHL ช้า 10–15%)

4.       Isolated hearing loss (แยกเป็นหมวดเฉพาะ)

เมื่อต้อง “นึกถึง cCMV”

  • ทารกแรกเกิดที่มี: microcephaly, SGA, thrombocytopenia, hepatosplenomegaly, jaundice, ภาพสมองผิดปกติแบบ CMV, SNHL, มารดามีหลักฐานติดเชื้อ CMV ระหว่างตั้งครรภ์, ทารกสัมผัส HIV, หรือ ผิดปกติ TREC/ภูมิคุ้มกันบกพร่อง

อาการสำคัญ (Symptomatic ~10%)

  • พบบ่อย: petechiae (50–75%), ดีซ่าน (40–70%), HSM (40–60%), SGA (40–50%), microcephaly (35–50%), SNHL ~35% ที่เกิดตั้งแต่แรก (และอาจล่าช้า/ลุกลาม), chorioretinitis (10–15%), ชัก 5–10%
  • รุนแรงคุกคามชีวิต ~8–10% (sepsis-like, HLH (hemophagocytic lymphohistiocytosis), multi-organ) → ตายได้สูงถึง ~30%
  • พบทารกเกิดก่อนกำหนดมาก (25–35% ของ symptomatic)

การตรวจทางห้องปฏิบัติการ/ภาพ

  • LFT↑ (50–83%), เกล็ดต่ำ (48–77%), bilirubin↑
  • Neuroimaging ผิดปกติ ~70%: periventricular calcifications, LSV (lenticulostriate vasculopathy), WM disease, ventriculomegaly, migrational defects (polymicrogyria/pachygyria/lissencephaly)
  • ความผิดปกติของสมอง (microcephaly, calcifications, cortical malformations) → พยากรณ์ระยะยาวแย่

หน้าต่างการวินิจฉัย (สำคัญมาก)

  • อายุ < 21 วัน (< 3 สัปดาห์): ยืนยันด้วยการพบเชื้อใน ปัสสาวะ (แนะนำ) หรือ น้ำลาย โดย PCR (ไว/เชื่อถือได้สูง) หรือ culture/shell vial
    • น้ำลายสะดวกแต่ false positive ได้จากนมแม่ → ค่าปริมาณต่ำให้ ยืนยันซ้ำ
    • เลือด PCR ไม่ใช่ first-line (อาจลบในรายไม่รุนแรง) แต่ถ้าบวก = วินิจฉัยได้
  • > 3 สัปดาห์–1 ปี: แยก congenital vs postnatal ยาก → ใช้ PCR บน dried blood spot (DBS) เพื่อยืนยันย้อนหลัง (ผลลบ ไม่ตัด โรค) + ตรวจปัสสาวะ/น้ำลายประกอบ
  • > 1 ปี: โดยทั่วไป ยืนยันย้อนหลังไม่ได้ (ยกเว้นมี DBS (dried blood spot) เก็บไว้และทำได้)
  • Serology (IgM/IgG): ไม่แนะนำสำหรับวินิจฉัย cCMV ในทารก (IgM ไวต่ำ, IgG สะท้อน IgG แม่ผ่านรก)

แนวปฏิบัติหลังยืนยัน (ทุกเคส—even “ดูปกติ”)

  • ตรวจร่างกาย/พัฒนาการ ละเอียด + ชั่ง/วัดศีรษะ
  • Labs: CBC+diff/platelet, LFT, ไต, ± coag หากมีโรคตับ/ภาวะ sepsis; ถ้าจะให้ยาต้านไวรัสให้ viral load (qPCR blood) เป็น baseline
  • Audiology: ABR
  • Ophthalmology: ตรวจจอประสาทตา
  • Neuroimaging: cranial US ทุกคน; ทำ MRI ถ้ามี US ผิดปกติ, ตรวจระบบประสาทผิดปกติ, ชัก, HC ผิดปกติ, หรือมี hearing loss (บางผู้เชี่ยวชาญทำ MRI ทุกเคส)

การคัดกรองทารกแรกเกิด

  • Targeted screening: ตรวจ CMV ทุกรายที่ไม่ผ่าน hearing screen (ทำ ก่อน 21 วัน)—นิยมใช้ urine PCR เป็นอันดับแรก
  • Universal screening: กำลังขยาย—เป้าหมายเพื่อจับราย asymptomatic ที่เสี่ยง SNHL ล่าช้า และเริ่มติดตามเร็ว; วิธีที่ใช้ได้: DBS PCR, น้ำลาย/ปัสสาวะส่งแลบรวม/แบบ pooled
  • ข้อท้าทาย: วิธีคัดกรองที่เหมาะสม, ระบบ confirm ภายใน 21 วัน, ประเมินครบ (MRI/ABR/ตา) ภายใน 30 วัน–3 เดือน, เกณฑ์ให้ยาต้านไวรัสในกลุ่มที่ตรวจพบจากการคัดกรอง

ข้อแนะนำเชิงปฏิบัติ (คลินิก/วอร์ด)

  • ทารกใด ไม่ผ่าน hearing screen (ครั้งที่ 2) → สั่ง urine CMV PCR ก่อนกลับบ้าน หรือเร็วที่สุด < 21 วัน
  • ถ้า PCR บวก → ยืนยันซ้ำ/หรือวิธีอื่น + เริ่ม workup อวัยวะ ทันที
  • สงสัยจากอาการเดี่ยว ๆ (เช่น SGA อย่างเดียว) ผลตรวจพบเชื้อ yield ต่ำ แต่ยัง พิจารณาตรวจได้ตามบริบท/ดุลยพินิจ

แยกโรค (สั้น ๆ)

  • TORCH อื่น ๆ (Zika, HSV, Rubella, Toxo), sepsis ทารกแรกเกิด, ความผิดปกติพันธุกรรม/เมตาบอลิก, สารพิษในครรภ์
  • โรคตับ: viral hepatitis อื่น, BA, A1AT deficiency, hemolysis, ischemia, thrombosis

ประเด็นติดตามระยะยาว

  • Symptomatic แรกคลอด 70–80% มีภาวะแทรกซ้อนระยะยาว (SNHL, พัฒนาการล่าช้า, ชัก, CP, ปัญหาการมองเห็น/ทันตกรรม ฯลฯ)
  • Asymptomatic: SNHL 10–15% (เพิ่มถึง ~25% ภายในวัยรุ่น) → ต้อง ติดตามการได้ยินซ้ำเป็นช่วง ๆ

ใครควรได้รับการรักษา

  • ควรให้ยา
    • Symptomatic cCMV (มี organ involvement รวมถึง CNS “primary neurophenotype”)
    • ทารกที่มี primary immunodeficiency
  • พิจารณาเป็นรายกรณี
    • Isolated hearing loss – ยังไม่มี RCT ยืนยันชัดเจน แต่ observational data สนับสนุนการรักษา (valganciclovir) อาจลดการเสื่อมของการได้ยิน
  • ไม่แนะนำรักษา
    • Asymptomatic + hearing ปกติ → ติดตามอย่างเดียว

ยาต้านไวรัสและวิธีใช้

  • IV ganciclovir: 6 mg/kg IV q12h (ใช้ในโรครุนแรง/กินยาไม่ได้)
  • Oral valganciclovir: 16 mg/kg PO q12h (ใช้ใน non-life-threatening disease)
  • ระยะเวลา: โดยทั่วไป 6 เดือน; อาจยืดถึง 12 เดือนถ้ามี viremia/อวัยวะยังไม่สงบ
  • Switch strategy: เริ่ม IV → เปลี่ยนเป็น valganciclovir เมื่อทารก stable
  • ทางเลือก: foscarnet/cidofovir สำหรับดื้อยา/ทนยาไม่ได้

การติดตามผลขณะรักษา

  • Labs
    • CBC + diff, platelet: weekly × 6 wks → ทุก 2–4 สัปดาห์
    • LFTs: weekly แรก → monthly
    • BUN/Cr: weekly → ทุก 3 เดือน
  • Adverse effects
    • Neutropenia (15–60%), thrombocytopenia (~6%), hepatotoxicity, nephrotoxicity, catheter complications
    • หาก ANC < 500/µL → หยุดยา, รอ recover, พิจารณายาอื่นถ้าจำเป็น
  • Viral load (PCR blood/plasma)
    • ใช้เป็น baseline และติดตาม response (ส่วนใหญ่ลดลงสัปดาห์ที่ 2–4)
    • Life-threatening disease: monitor weekly → q2–4wks
    • Non-life-threatening: baseline, 3 เดือน, 6 เดือน

ประสิทธิภาพของการรักษา

  • RCT: 6 wks ganciclovir vs control → hearing outcomes ดีขึ้น, การเสื่อมของ SNHL น้อยลง
  • RCT: 6 mo valganciclovir vs 6 wks → hearing และ language scores ดีกว่า
  • ผลลัพธ์จริง: ลดความเสี่ยง hearing loss/progression แต่ไม่ป้องกันทั้งหมด → ต้องติดตามระยะยาวเสมอ

ผลลัพธ์ระยะยาว

  • Symptomatic: ความพิการถาวรสูง (SNHL 50–60%, ปัญญาอ่อน 45–55%, CP 15–30%)
  • Asymptomatic: ส่วนใหญ่ปกติ ยกเว้น SNHL 10–25% ภายในอายุ 18 ปี
  • ปัจจัยพยากรณ์ไม่ดี: microcephaly, chorioretinitis, intracranial calcifications

Long-term follow-up (ทุกกลุ่ม)

  • Hearing: ตรวจทุก 3–6 เดือนใน 3 ปีแรก → ปีละครั้งจนอย่างน้อยอายุ 18 ปี
  • Eye: ตรวจซ้ำปีละครั้ง (บ่อยกว่านี้หากมี chorioretinitis)
  • Neurodevelopment: คัดกรอง CP, ID, autism/ADHD, language delays → ส่ง early intervention/rehab
  • Dental: เสี่ยง enamel hypoplasia → ตรวจฟันสม่ำเสมอ
  • Liver: ความผิดปกติส่วนใหญ่หายไปเองภายใน 3–6 เดือน แต่ถ้ายังผิดปกติ → exclude BA, A1ATD

Prevention

  • หญิงตั้งครรภ์: หลีกเลี่ยงสัมผัสน้ำลาย/ปัสสาวะเด็กเล็ก, hygiene
  • Pregnancy primary infection: อาจใช้ antiviral เพื่อประโยชน์ทารก (แนวทางเฉพาะสูติ)
  • วัคซีน: อยู่ระหว่างการพัฒนา

 

✅ Take-home:

  • เริ่ม antiviral ภายใน 30 วันแรก สำหรับ symptomatic/high-risk cCMV
  • Valganciclovir 6 เดือน เป็นมาตรฐานใน non-life-threatening
  • ติดตาม hearing/eye/neurodevelopment ระยะยาวทุกคน—even asymptomatic

 

Maternal CMV infection และความเสี่ยงต่อทารก

ความสำคัญ

  • CMV: herpesvirus ชนิด DNA → แฝงตัว (latency) และ reactivation/reinfection ได้
  • เป็น การติดเชื้อไวรัสแต่กำเนิดที่พบบ่อยที่สุด (prevalence เฉลี่ย ~0.67% ของทารกเกิดใหม่)
  • 90% ทารกแรกเกิดติดเชื้อไม่มีอาการ, 10% มีอาการ (petechiae, jaundice, HSM, microcephaly, SGA)
  • SNHL: sequelae พบบ่อยที่สุด → 33–50% ของ symptomatic, ~25% ของ asymptomatic

การติดเชื้อในมารดา

  • Primary maternal infection: ไม่มี CMV IgG ก่อน ตั้งครรภ์แล้วติดเชื้อ → เสี่ยงถ่ายทอดมากที่สุด
  • Nonprimary infection: reactivation/reinfection ในมารดาที่มี IgG อยู่แล้ว → พบได้บ่อยกว่า → ทำให้ 75% ของ congenital CMV ใน US มาจาก nonprimary infection
  • เส้นทางการติดเชื้อ: สารคัดหลั่ง (saliva, urine, semen, cervical secretion, breast milk), transfusion, organ transplant

ระบาดวิทยา

  • Seroprevalence ผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ทั่วโลก ~86%
  • สูงสุด: แอฟริกา, เอเชีย, อเมริกาใต้ (~90%+)
  • ต่ำสุด: ยุโรป, แคนาดา, สหรัฐ (~70–79%)
  • ปัจจัยเสี่ยง seropositive/seroconversion:
    • สัมผัสเด็กเล็ก (< 3 ปี), โดยเฉพาะใน daycare
    • parity สูง, อายุ > 25–30 ปี
    • low SES, พื้นที่ยากจน
  • อัตรา seroconversion ระหว่างตั้งครรภ์: 1–7% ต่อปี (สูงถึง ~20% ใน high prevalence area)

อาการในมารดา

  • Primary infection: 90% ไม่มีอาการ; 10% → ไข้, เหนื่อย, mononucleosis-like illness (lymphocytosis, atypical lymphocytes)
  • Nonprimary infection: มักไม่มีอาการ
  • ตั้งครรภ์ ไม่เพิ่มความรุนแรงของโรคในมารดา (ยกเว้นผู้ภูมิคุ้มกันบกพร่อง เช่น HIV)

การวินิจฉัยในมารดา

  • สงสัยเมื่อ: mononucleosis-like illness, hepatitis unexplained, หรือ ultrasound fetal anomaly suggestive of CMV
  • การวินิจฉัย
    • Seroconversion ของ IgG → acute infection
    • IgM: ไม่จำเพาะ (positive ได้นาน, false pos จาก EBV)
    • IgG avidity: low avidity → infection < 3 เดือน, high avidity → infection > 3 เดือน
  • ไม่มีการแนะนำ universal screening (ยกเว้นบาง consensus Europe 2024 → แนะนำ serology 1st trimester + repeat ทุก 4 wks จน 14–16 wks ถ้า seronegative)

Vertical transmission

  • Risk of transmission ตามช่วงเวลา seroconversion
    • Preconception < 12 wks ก่อน LMP → 5.5%
    • Periconception (- 4 ถึง +6 wks LMP) → 21%
    • 1st trimester → 36.8%
    • 2nd trimester → 40.3%
    • 3rd trimester → 66.2%
  • ความรุนแรงของ sequelae: มากที่สุดเมื่อมารดาติดเชื้อ periconception/1st trimester; น้อยลงชัดเจนเมื่อ infection เกิดครึ่งหลังของการตั้งครรภ์

การตรวจทารกในครรภ์

  • Ultrasound markers suggestive of cCMV: periventricular calcifications, ventriculomegaly, microcephaly, echogenic bowel, HSM, ascites, hydrops, cysts, polymicrogyria, cerebellar hypoplasia ฯลฯ
  • Amniocentesis PCR CMV DNA: gold standard (sens 70–100%)
    • ควรทำ > 8 สัปดาห์หลัง maternal infection และ > 17–21 wks GA → เพื่อลด false negative
  • MRI fetal brain: ใช้ confirm ถ้า US พบ abnormal หรือสงสัย
  • Cordocentesis: ไม่แนะนำ routine (เสี่ยงแท้ง 2%, predictive value ต่ำ)

การรักษามารดา

  • Supportive care เป็นหลัก
  • Antiviral สำหรับ fetal benefit (secondary prevention)
    • Valacyclovir high-dose (8 g/day): เริ่มเร็ว (< 9 wks หลัง infection) → ลด vertical transmission และ adverse outcome ได้บางส่วน
    • Evidence: RCT + observational → ลด fetal infection (11% vs 25%) และ termination pregnancy
    • แต่ risk maternal nephrotoxicity ~2% → ต้อง monitor Cr, hydration
    • ยังไม่เป็นมาตรฐานทั่วไป → ใช้ใน clinical trial หรือ under expert care
  • CMV hyperimmune globulin: RCT negative → ไม่แนะนำ routine

การป้องกัน

  • Hygiene: ล้างมือหลังสัมผัสน้ำลาย/ปัสสาวะเด็กเล็ก, หลีกเลี่ยงใช้ช้อน/แก้วร่วม, หลีกเลี่ยงจูบที่ปากเด็ก
  • เลี่ยง conception หลัง primary CMV: ควรเว้น 3–6 เดือน หรือจนกว่าจะมี high-avidity IgG
  • Blood transfusion: ใช้ CMV-seronegative หรือ leukoreduced
  • Vaccine: ยังไม่มี แต่หลาย candidate อยู่ใน clinical trial (รวม mRNA)

Delivery & Newborn care

  • Route of birth: ไม่เปลี่ยนตาม CMV status
  • Newborn testing: ทุกทารกที่มารดามี primary CMV หรือ US abnormal → ตรวจ PCR ปัสสาวะ/น้ำลาย < 21 วัน
  • Breastfeeding: ปลอดภัยใน term infant; preterm VLBW → เสี่ยง symptomatic infection → อาจพิจารณา pasteurize/freeze milk

 

✅ Take-home

  • Primary CMV infection ใน 1st trimester → risk สูงสุดทั้ง transmission และ sequelae
  • Amniocentesis PCR หลัง infection > 8 wks เป็นมาตรฐานในการ confirm fetal infection
  • Valacyclovir high-dose ใน early pregnancy → ลด vertical transmission ได้ แต่ยังไม่ใช่ standard routine
  • Prevention สำคัญที่สุดคือ hygiene measures โดยเฉพาะหญิงตั้งครรภ์ seronegative

 

ที่
ป้ายกำกับ: , ,

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น

สมัครสมาชิก: ส่งความคิดเห็น (Atom)