Parainfluenza virus (PIV) ในเด็ก
บทนำ
- Parainfluenza
viruses (PIV) เป็นสาเหตุสำคัญของโรคทางเดินหายใจในเด็กและผู้ใหญ่
- ทำให้เกิดโรคตั้งแต่ URI คล้ายหวัด → croup
→ bronchiolitis
→ pneumonia
- ใน immunocompromised อาจรุนแรงถึง life-threatening
Virology
- อยู่ในตระกูล Paramyxoviridae (ร่วมกับ mumps,
measles, RSV, metapneumovirus)
- Serotypes:
PIV-1, PIV-2, PIV-3, PIV-4 (a/b)
- PIV-1,
PIV-3 → Respirovirus
- PIV-2,
PIV-4 → Orthorubulavirus
- Surveillance:
PIV-3 (55%) พบมากที่สุด, ตามด้วย PIV-1
(18%), PIV-2 (14%), PIV-4 (13%)
- โครงสร้าง: enveloped ssRNA (-) ~15,500 nt
- โปรตีนสำคัญ: HN (hemagglutinin-neuraminidase), F
(fusion) → target
ของ neutralizing Ab
- NP,
P, L → nucleocapsid,
polymerase
Pathogenesis
- เริ่มติดเชื้อที่ epithelial cell จมูก/คอหอย → ลามลง airway ลึก → กำหนดความรุนแรง
- Viral
replication peak: day 2–5, clearance ~day 7
- Direct
damage ต่ำ → อาการรุนแรงมาจาก
immune response
- ภูมิคุ้มกัน: innate, T cell, IFN, IgA/IgG → ช่วย clearance
- Reinfection
พบบ่อย แต่โดยมากอาการเบากว่า
Epidemiology
- Global:
PIV → 13% ของ ALRI และ 4% ของ
death ALRI < 5 yr
- US
data: hospitalizations < 5 yr (per 1000 child/yr): bronchiolitis 0.2,
croup 0.4, pneumonia 0.5
- PIV-3
ทำให้ hospitalization มากที่สุด (~50%)
- อายุ:
- PIV-3
→ 50% เด็กติดเชื้อก่อน
1 yr
- PIV-1,
PIV-2, PIV-4 → มักเริ่มติดช่วง 3–5 yr
- Seasonality:
- PIV-1
→ outbreak ทุก 2 ปี (fall, odd years)
- PIV-2
→ fall
(annual/biennial)
- PIV-3
→ epidemic ทุก spring
- PIV-4
→ fall–winter
- COVID-19
pandemic ทำให้ seasonality ผิดปกติในปี 2020
Clinical Presentation
- >
50% URI, 30–50% complicated otitis media
- ~15%
LRTI
- ลักษณะตาม serotype:
- PIV-1
→ croup หลัก (hoarseness, barking cough, stridor)
- PIV-2
→ croup แบบ mild
- PIV-3
→ bronchiolitis,
pneumonia (โดยเฉพาะทารก)
- PIV-4
→ mild URI แต่รายงานเพิ่มขึ้นกับ LRTI, bronchiolitis, apnea,
pneumonia
- สัดส่วนโรค: PIV →
60–75% ของ croup, 10–20% ของ viral
bronchiolitis
- อาจกระตุ้น asthma exacerbation refractory ต่อ standard therapy
- Rare:
meningitis, myocarditis/pericarditis, Guillain-Barré, ADEM
Risk Factors for Severe Disease
- Immunocompromised
(HIV, T-cell deficiency, leukemia, neutropenia)
- HSCT
recipients →
pneumonia, mortality ~30%
- Solid
organ transplant →
risk bronchiolitis obliterans, rejection
- Protective
factors: breastfeeding, pneumococcal vaccination
Diagnosis
- โดยทั่วไปไม่ต้องตรวจ หากเป็น URI,
croup, bronchiolitis (management ไม่เปลี่ยน)
- ตรวจเมื่อ: hospitalized pneumonia, immunocompromised,
outbreak investigation
- Preferred
test: PCR จาก nasal/oropharyngeal swab
(sensitivity 95–100%, specificity >97%)
- อื่น ๆ: antigen detection (sensitivity ต่ำกว่า),
viral culture (ใช้เวลา 7 วัน),
serology (ไม่ practical)
Treatment
- ส่วนใหญ่ self-limited → supportive care
- Immunocompetent:
รักษาตาม clinical syndrome (croup, bronchiolitis,
CAP)
- Immunocompromised:
พิจารณา ↓ immunosuppression
- Antivirals:
- Ribavirin
→ in vitro active แต่ trial ไม่ชัดเจน
- DAS181
(investigational) →
inhaled sialidase, มีรายงาน case/immunocompromised
Prevention
- Infection
control:
- Hand
hygiene, respiratory hygiene
- Hospitalized
children → contact
precautions ± droplet precaution จน exclude
influenza/adenovirus
- วัคซีน: ยังไม่มีที่ license, กำลังพัฒนา (live attenuated intranasal, recombinant,
chimeric RSV-PIV vaccines)
|
✅ สรุปสั้นสำหรับแพทย์
|
Parainfluenza virus (PIV) ในผู้ใหญ่
บทนำ
- Parainfluenza
viruses (PIVs) เป็น respiratory pathogen สำคัญ พบได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่
- ในผู้ใหญ่ส่วนใหญ่ทำให้เกิด URI หรือ acute
bronchitis ที่ไม่รุนแรง
- แต่ใน ผู้สูงอายุและผู้มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง อาจทำให้เกิด
severe LRTI, pneumonia, และเสียชีวิตได้
Epidemiology
- เกือบทุกคนมี antibody ต่อ PIV ภายในวัยผู้ใหญ่ตอนต้น → แต่ reinfection
พบได้บ่อย
- Prevalence:
PIVs พบ ~3% ของ adult CAP cases
- Severity:
มากใน
- Older
adults (long-term care)
- Immunocompromised
(HCT, leukemia, lung Tx, high-dose steroid)
Clinical Manifestations
- URI
& acute bronchitis (commonest): fever, rhinorrhea, cough, sore
throat; prolonged cough, wheeze, mild dyspnea
- Pneumonia:
fever, cough, sputum, dyspnea, wheezing; severe cases ต้อง O2/ICU/ventilation
(~10%)
- Imaging:
nonspecific viral pneumonia pattern (GGOs, interstitial, peribronchial
thickening)
- Coinfections:
bacterial (S. pneumoniae, S. aureus, Pseudomonas), fungal (Aspergillus,
Candida), viral (influenza, RSV, hMPV) →
เพิ่ม mortality
- Asthma/COPD:
exacerbation trigger (~8% of COPD exacerbations)
- Transplant
patients: PIV LRTI →
chronic lung allograft dysfunction (CLAD), chronic airway impairment
- Rare
complications: meningitis, myocarditis/pericarditis, Guillain-Barré
syndrome
Diagnosis
- ไม่จำเป็นใน outpatient immunocompetent URI (ไม่เปลี่ยน management)
- ควรตรวจ:
- Hospitalized
CAP
- Immunocompromised
with respiratory symptoms
- Outbreak
investigation
- Preferred
test: PCR (NP swab, nasal wash, BAL)
- Multiplex
PCR panels →
sensitivity 95–100% แต่บาง panelไม่ครอบคลุม
PIV
- Other:
antigen detection (sensitivity ต่ำ), culture (ใช้เวลา 7 วัน), serology (ไม่ practical)
Treatment
- Immunocompetent
→ supportive care
(self-limited)
- Pneumonia:
- Supportive
(O2, ventilation, bronchodilator)
- Corticosteroid
→ controversial (บางครั้งใช้ลด airway inflammation แต่เสี่ยงใน
immunocompromised)
- Immunocompromised
→ ลด immunosuppression
ถ้าเป็นไปได้
- Monitor
& treat secondary bacterial/fungal infection aggressively
- Ribavirin:
ไม่แนะนำ routine, evidence จำกัด
(ใช้บางกรณีใน lung Tx, SCT)
- IVIG:
ไม่ routine, บาง expert ใช้ใน hypogammaglobulinemia
- Investigational:
- DAS181
(inhaled sialidase fusion protein) →
case series พบว่า viral load ↓, อาการดีขึ้น, แต่ยังไม่ approved
- Other
under study: HN inhibitors, siRNA
Prevention
- Vaccine:
ยังไม่มี, กำลังวิจัย
- Infection
control:
- CDC:
adult PIV infection →
standard precautions
- หลายสถาบันใช้ contact + isolation เพื่อลด nosocomial
spread โดยเฉพาะ hematology/SCT units
- Hand
hygiene, mask, minimize exposure to immunocompromised contacts
|
✅ Key Point Summary
|
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น